Od zniszczenia do odnowy: Brzeżany świadkiem przemian polskiego dziedzictwa na Ukrainie

Na ukraińskim szlaku. Opowieści o Lwowie i nie tylko

Dzisiejsza rozmowa dotyczy zabytków w Brzeżanach związanych z rodem Sieniawskich. Zamek, kościół i kaplica są obecnie poddawane renowacji. Miasto posiada także pozostałości synagogi i jest ważnym miejscem historyczno-architektonicznym.
W pierwszym odcinku podcastu "Na ukraińskim szlaku. Opowieści o Lwowie i nie tylko" Wojciech Jankowski, dziennikarz redakcji wschodniej Radia Wnet słucha opowieści swojego redakcyjnego kolegi, Dmytra Antoniuka, krajoznawcy i autora przewodników po Ukrainie. Dmytro obecnie przebywa w Polsce, gdzie prezentuję swoją książkę o zamkach i rezydencjach związanych z polskimi rodami na Ukrainie.
Podcast został zarejestrowany w trudnym czasie, gdy Rosja zaatakowała Ukrainę i codziennie słyszymy o ostrzałach. W wyniku tej rosyjskiej agresji wiele zabytków zostało uszkodzonych lub zniszczonych. Ministerstwo Kultury i Polityki Informacyjnej Ukrainy prowadzi już listę zniszczonych zabytków, która liczy ponad 500 pozycji.
Dlatego zdecydowaliśmy się z Dmytrem spotkać w studiu Radia Wnet, aby nagrywać podcasty dotyczące zabytków związanych z polską historią i kulturą na Ukrainie. W trakcie serii podcastów będziemy opowiadać o pałacach, zamkach, kościołach i klasztorach, które były częścią II Rzeczypospolitej. Nasza seria rozpoczyna się od Brzeżan, jednego z miejsc, które Dmytro miał okazję odwiedzić i które posiada wiele zabytków.
Brzeżany są miastem, w którym znajduje się wiele zabytków związanych z rodem Sieniawskich. Oprócz zamku, który był siedzibą rodziny, mamy tu również zabytkowy kościół świętych Piotra i Pawła. Kościół ten został zbudowany na początku XVII wieku i posiada wiele cennych elementów, takich jak freski, rzeźby i łuk tęciowy autorstwa Jana Pfistera. W czasach sowieckich i po odzyskaniu niepodległości przez Ukrainę, kościół był zaniedbany i służył jako magazyn, co spowodowało zniszczenie wielu cennych przedmiotów. Jednak od 1996 roku został ponownie przekazany obrządkowi rzymsko-katolickiemu i obecnie trwają prace konserwatorskie, prowadzone m.in. przez Instytut Polonika.
W Brzeżanach znajdują się także resztki synagogi, ponieważ miasto miało dużą społeczność żydowską. Oprócz tego, najważniejszym zabytkiem miasta jest kaplica Sieniawskich w zamku. Kaplica ta została poważnie uszkodzona podczas I wojny światowej, ale obecnie jest odnawiana. Część sarkofagów, które się w niej znajdowały, została wywieziona do Polski, a część jest przechowywana w muzeach we Lwowie. Od 2001 roku zamek w Brzeżanach pełni funkcję Państwowego Rezerwatu Historyczno-Architektonicznego.
Podcast "Na ukraińskim szlaku. Opowieści o Lwowie i nie tylko" powstał we współpracy z Instytutem Polonika, który prowadzi projekty o charakterze konserwatorskim, naukowo-badawczym, edukacyjnym i popularyzatorskim. Poznaj zasoby danych o polskim dziedzictwie za granicą. Odkryj bogactwo polskiej kultury na baza.polonika.pl.
Rozdziały podcastu:
0:00:00 Rozpoczynamy podróż po zabytkach związanych z polską historią.
0:01:03 Dmytro Antoniuk opowiada o setkach zwiedzonych miejsc.
0:02:09 Zniszczone zabytki na Ukrainie po rosyjskiej inwazji.
0:04:18 Ukraińskie zabytki zagrożone przez agresję rosyjską
0:05:27 Kościół św. Piotra i Pawła w Brzeżanach
0:06:15 Zabytkowe freski i rzeźby w kościele
0:07:04 Dzwonnica i funkcja obronna kościoła
0:07:45 Kościół i synagoga - odbudowa i zniszczenie
0:09:17 Zamek Sieniawskich - niezdobyty symbol Brzeża
0:10:13 Kaplica Świętej Trójcy - perła zamku Sieniawskich
zabytki, Brzeżany, Sieniawscy, zamek, kościół, kaplica, renowacja, konserwacja, synagoga, historia, architektura

★ Support this podcast ★