Opinie | Alle begin is moeilijk

Jaap Jansen | BNR

Voor het nieuwe kabinet Rutte IV geldt: alle begin is moeilijk. Staatssecretaris van Cultuur en Media Gunay Uslu liet zich ontvallen: ‘Ik vind het nog niet echt leuk.’

Enkele bewindslieden hadden al problemen voordat ze beëdigd waren. Zo moest de staatssecretaris voor Mijnbouw Hans Vijlbrief halsoverkop naar Groningen waar het vertrouwen geschaad was door vertrekkend minister Stef Blok, die op zijn laatste werkdag bekendmaakte dat de gaskraan weer zou worden opengedraaid. En staatssecretaris Eric van der Burg van Asiel en Migratie heeft last van Ankie Broekers die gemeenten ten onrechte dwong tot noodopvang.

Deze problemen ontstonden door toedoen van voorgangers. Maar je kunt ze ook zelf veroorzaken. Zo wekte Dilan Yesilgöz de indruk dat zij als minister van Justitie de wet niet zou handhaven bij winkeliers die tegen de regels hun zaak opengooien.

Ook coronaminister Ernst Kuipers ging de fout in. Hij trok vuur door een grafiek te laten zien die op zichzelf wel klopte, maar lang niet het hele verhaal was. En nu is hij in problemen met zijn plan om 2G door te zetten – waarin steeds minder fracties fiducie hebben.

Alle begin is moeilijk geldt helemaal voor staatssecretaris Marnix van Rij van Belastingen. Door ingrijpen van de rechter bij de spaartaks (Box 3), zit hij – en dus de regering – met een miljardentekort. Dit is zó ingrijpend dat het zelfs raakt aan de financiële normen die het nieuwe kabinet zich heeft opgelegd. Het bewijst maar weer eens de oude wet dat een regeerakkoord al is verouderd als de inkt nauwelijks droog is.

Nu hebben de bewindslieden beloofd allemaal een brief naar de Tweede Kamer te sturen waarin ze haarfijn uiteenzetten wat ze de komende jaren van plan zijn. Een hoofdlijnenbrief als lakmoesproef voor hun beleid.

De eerste en enige hoofdlijnenbrief tot nu toe is van minister van binnenlandse Zaken Hanke Bruins Slot. Dat ze daar twee weken na haar beëdiging al mee kwam is prijzenswaardig. Maar de brief valt een beetje tegen. Het is meer een opsomming van wat in de pijplijn zit dan een echt strategisch document. Juist van de minister die gaat over ‘bescherming van de democratische rechtsstaat en investeren in een vitale democratie’, zoals ze het zelf omschrijft, mag je meer verwachten.

Ook de Kamer is niet tevreden. Martin Bosma, die vorige week de commissievergadering over de brief voorzat, vertelde: ‘Het ging alle kanten op. Op een gegeven moment zijn we gewoon gestopt met praten en naar huis gegaan.’

Alle begin is moeilijk. Tegen de nieuwe bewindslieden zeg ik: leer van wat er nu al mis gaat. En maak er toch nog wat moois van.

Over Jaap Jansen

Politiek commentator Jaap Jansen in de wandelgangen van de macht. Luister live donderdagochtend om 06:25 in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/jaap-jansen, Apple Podcast of Spotify.

See omnystudio.com/listener for privacy information.